 ააბაროტის აღება - ნაცვლის მიგებად მცდელობა
აბიჟნიკი - წყენის მთესველი
აეწელა - ფიცხად წინა აღუდგა
ავარდნა - ჟინთ აშლა
აიწია - ფრიად განკჳრდა
ამტუტება - წესთ აღრევა
ანტიფრონცკი - ზმანითა მოამაყე, გინა კოხტაპრუწა
არიფი - ჰარიფთან ნახე
არღნის ჩიტი - მუდმივ სტუმრობისა და ცეკვა-თამაშის მოყვარულს დიაცზედ იტყჳან
ატაშოლი - ძმადნაფიცისა ძმობითგან განზიდვა
აუდე - წარსვლისათვის უკმეხი მოწოდება
აყლისთავება - ესე არს მუშტის შემოკვრით ყირამალა გარდასლვა; ანუ ფეხისა აცურებით ზურგზედ დაცემა;
გარნა აყლისთავებას უეცარი, გინა უცხო შეგრძნებისაგან თავბრუ დახვევაზეც იტყჳან
აჩათლახა - სახეზედ მუშტი ჰკრა
აწევა - თანა წარსაღებად თუ წარსაყვანად მობოჭვა
ახევა - წართმევა მძლავრისაგან
ახვევა - წარსლვა უპატიურისა
ახუჲლიშ - ოღონდაც
ახურუშებული - ქუჱნა გრძნობათ აყოლილი
 ბ
ბაზარი - სიტყუა-პასუხი
ბაზრის შეყვანა - რა პირისა მოსაშინჯად სიტყუა განფინო, დაბაზრებასთან ნახე
ბაზარში წამოიკიდა - საუბრითა მტყუვან-ჰყო
ბათქი - ურთიერთ საშუღლო პაემანი
ბაიანი - ნემსიანი ჭურჭელი
ბაითი - ებრაელთა ენით: საყოფელი საბინადრო
ბაირამობა - აწ: შუჱბა ჴორციელი
ბალამუტი - აღრევის მოწადინეთა ჴმიანობა
ბანძი - ცუდუბრალო
ბასიაკი - მდაბალი მემთვრალე
ბაცანა - ლაწირაკი
ბაცნობა - უწვერულთ ყრმათა ლაღობა
ბესპონტაობა - საქნელთ ვერ-მოპოება
ბესპრიდელი - წესთ თაკილობა
ბირჟა - ესე ოდეს ყმანი საფიხვნოდ შეიყრებიან, უშვერებენ და ამპარტავნებენ
ბლატავი - გულ მაღლად საუბარი
ბლატი - ამა ქუჱყნის უაღრესისა მარგებლად ყოლა
ბოი-ფრენდი - ენგლიზელთა ენაზედ კუროსა ჰქვიან, სიძჳთ მტრფიალებელი
ბოლი - თრიაქთ წვისა მშრალი ნისლი
ბოლო პასადკა - დასკუნა რაიმესი; კვალად უწოდენ, ოდეს მეძავი გათხოვდეს
 გ
გააბლატავა - თჳსზედ უმცროსსა მედიდურებისათვის მწედ ეყო
გაბაზრება - ზურგთ-უკან რაიმესი მხელა, გამსკდართან ნახავ
გაბლატავდა - გული მოიცა
გაგება - წესი, მოძღურება, რომელ არს:
გაგება ქურდული, გინა შავი, ანუ წესი ავაზაკთა;
გაგება ქალაქური;
გაგება ძველი, ანუ ამპარტავანთ შეჯიბრება;
გაგება კაცური, გინა ვაჟკაცური, მრავალ ქურდულ დოგმატთაგან განწმენდილ;
გაგება ქუჩური, ბირჟის კვრისა წესი;
ესრეთ მოვალს გაგებისა კვალად მრავალი სახელი, აქა ესე ვიკმაე
გადაახტა - თავზედო, ამბობენ, ესე ვითარ არა ნიშნეულ ჰყო; კვალად მრავალ-ნაცადზედ იტყჳან ათას ყლეზედ გადანახტომს
გადირკვა - ვისიმე ფეხებ შუა ბურთისა გაძვრინება
გაედო - ფინთად დაენძრა
გათავება - თალიისა განსრულება
გათევზდა - რა მცირეს პირობასა გარდაჳდეს სხუათა უზიანებლად
გაკუზვა - წახრილისა ტყუნა
გალუბოი - სხუათა ენაა, ცისფერთან ნახე
გამაზვა - თჳსის ჰაზრის სისწორისა თავდებობა. რა ორთა გამმაზავთა შორის ერთი გამტყუვნდეს, გამტყუვნებულმან ფულითა გინა სხჳთა ზღოს;
გამაზვა სხუა არს პონტისაგან მოკლება;
არს ოდესმე გამაზვა ქრთამის მიცემაცა
გამოყლევება - დია მძიმე სიბრიყვე
გამოყლევებული - გამოყლევება ქმნილი
გამსკდარი - ურთიერთას თქმული, ამბავზედ იტყჳან, ხოლო განიყოფებიან ესე ვითარ: გაბაზრებული, რაჲცა არს ჩუმად გამხელილი და გახეთქილი, რაჲცა არს გამხელილი შფოთითა
განაბი - ქურდთაგან ბაძის ამღები
განდონი - საწულოთ საპყრობი; კვალად: კაცი ვერაგი
გაპროჭვა - ცემითა და მემთვრალეობით უგონობა
გაჟიმვა - მიწოლით მოტყუნა
გასაღება - ქირით მოკლვა
გასრიალდი - შენს მალ წარსვლას ვლამი
გარეკილი - ჭკვა მხიარული
გასროკვა - სროკზედ წარგზავნა
გატანა - ჭერ-ქუეშ ცარცვა
გატისკვა - უპატიური წურთნა
გატრაკება - უმიზეზოდ შფოთისა მოწადინება
გატრაკება საქმისა - საქნარისა დია გაჯანჯლება; გინა შეწუხება ფრიად ვინმესი
გატყდომა - წყენასავით
გატეხილშია - ხასიათ შემუსვრილია
გაუჩალიჩა - ავი შემართა
გაფრენა - ჭკჳთგან გარდასლვა
გაჩითვა - ჩუმი გაშინჯვა
გაჩითვა - წარმოჩენა
გაჩხერა - ძარღუთა შიგან ნემსისა წიაღყოფა
გაცვეტება - რაიმესი გამოწულილჳთ განხილვა. ხოლო გაცვეტებანი ესრეთ განიყოფიან:
უკეთუ კაცი რასმე ვინმესაგან საუბრით შეიმეცნებს, გაფაიზაღებად იწოდების;
ოდეს თუალითა თჳსით ჰნახავს, გინა გონებითა მიჰხვდების, გაიასნებად უჴმობენ.
გაწელვა - ბაითისა; ბაითი გაწელაო დიდის სახლის მაშენებელზედ ამბობენ
გახეთქვა - ქალწულთ შერყუნა
გახეთქვა - გამხელასაჳთ, გამსკდართან ნახე
გახურება - შუღლთ საბაბისა ძიება
გოიმი - კაცი მცირის დაბითგან ქალაქსა ჩასული, გარნა მუნ მკჳდრობისა ვერ-შემშუჱნებელი
გრევი - უსრული პადაგრევისაგან
გრეხი - კაცის მიმართ შენაცოდი რაჲმე;
განჰყოფენ საქციელთა, რაჲც გრეხია და რაჲც არ არის; ესრეთს გრეხსა გაგებაში ჩაჭრად უწოდენ, უკეთუ მძიმეა შეცოდებაჲ და ტეხავსო იტყჳან, ოდეს მცირედი შესცოდა
გულავი - თჳსისა სურჳლისამებრ დროის გატარება,
გარნა გულავი დედათა არს მიმო ტყნაური
 დ
დააბრეხვა - როყიო სათქუმელი თქუა
დააგოიმა - შეტყუილის დაჯერება აქმნია
დააზანგა - საქნელი რამე შეადვა
დაამუღამა - მუღამეულ-ჰყო
დააცმევინა - განაძო
დაახეთქა - ულოდნელი ისიტყუა რაჲმე
დაახუილა - ძლიერ დაარტყა
დაბმა - ერთმან რომ მეორე რაიმეზედ დაიყოლიოს
დაბაზრება - ტკბილმოუბარობით პირის მოშინჯვა, რომელ არს:
ბაზრის შეყვანა, როს დამბაზრებელი სათქმელის თქმულობას შეპარჳთ განაძლიერებს;
ბაზრის შეგდება, თუ რომ იგივესა დაკვრით იქმს
დაბოლება - ბოლით დაბანგჳსათჳს მეცადინეობა
დაბოლილი - ბოლითგან დაბანგული
დაბრედა - ამა სოფლითგან მიფარვა
დაგინება - ბილწითა ენითა აღკრძალვა რაიმესი; გინა ბილწი ფიცილი
დაგრუზვა - გუემით ფიქრმეტყუჲლება
დადება - დატევებაზედ ამბობენ:
იქმან დადებასა, ოდეს ერთმან მეორე დაუტევოს თავისა თჳსისა ანაბარად;
იქმან დადებასა, ოდეს ერთი მიჯნური მეორესა დასცილდეს;
ხოლო ერთი მეორესა რა შეჰპირდეს, გარნა ბოროტ განზრახულებით უპიროდ დასტოვოს, ესე ვითარს დადებასა ჰქჳან გადაგდება
დაენძრა - ფრიადი შეჭირვება ეწყო
დავასება - თუალ შევარდნით სიამე
დაზაგაჟნიკება - მოზაგაჟნიკება გასწავლის
დაიადა - თჳსს კერძოდ ჰყო
დაიზეთა - უარისათჳს საბაბი შეუჭირდა
დაიწვა - ვერ დაფარულ ეყო
დაკიდება - საფიქრალითგან განდევნა
დალივერება - თუალ-თუალის ყოფა
დაპადაგრევება - პადაგრევისა მიძღუნა
და რამე - რაჲც მისთანა; ყოველთა შემდგომად ესრეთ მოვალს: დაინახა და რამე, მიესალმა და რამე, უერთგულა და რამე და სხუანიცა
დატყვნა - ნაჩუმათარზედ წასწრებასა ჰქჳან საქციელზედ დატყვნა; რა კაცმა სიავე ჩაიდინოს, მიმალვა სცადოს და მდევრისაგან გაუცუდდეს, ესე არს ცხელ ფაქტზედ დატყვნა
დაუაბგონა - უკანა კერძად ჰყო
დაუადა - მცირედი ძღუჱნი მიართუა
დაურტყა - ულოდნელი საქციელი უქმნა
დახვოსტვა - კუდში მოლალეობა
დერსკობა - ამაყთ წარბ მაღლობა
დილიხორი - გამხელილი ხუაშიადი
დობრად - ძალთ უტანებელად
 ე
ეე! - ესრეთ იზრახვიან ჟამსა განკჳრვებისასა, ანუ გახარებისასა, ანუ იმედის გაცრუებისა გინა გარდაწურჳსასა; გარნა სხუაჲ არს ოდეს ესე ვითარად უამურს მოუწოდებდნენ ვისმე
 ვ
ვაზვრატი - არა გამოსასყიდი, რომელ არს წარტაცებულის სულიერის მოყუანები-სათÂს მოთხოვნილი, არამედ ნაცარცჳს მოქცეჳსა სასყიდელი
ვალის დადება - მცირედის მადლისა ყვედრება
ვაჟნი - ცუდმედიდი
ვაფშე - ყოვლით კერძო
ვეში - ესე არს ავეჯი სახლისა და ჭურჭლეული, რაგინდრა (გლეხურად); კვალადვე ვეშად იწოდების თჳთეული ცალკე უსულო საგანი, ესრეთ, რომ უკეთუ რამე მოსწონთ, ამბობენ: მაგარი ვეშიაო.
ვზროსლი - წამოზრდილი, ესრეთ უმცროსნი ჰასაკითა თჳსზედ უფროსს იხსენიებენ
 ზ
ზაიობი - ჯიუტი ახირება
ზაპოი - ესე ქართულად ანკანაკებაჲ არს, ზედიზედ ნადიმსა და სიმთვრალეს ნიშნავს
ზასი - ღია პირითა ურთიერთის კოცნა
ზასაობა - ზასთ გადაბმულობა
ზასკოკებიანი - ხუშტურთ ამყოლი
ზახოდი - მსხდომთაგან წრეში მოსატარებლად სამყოფელი რამ
ზონა - ავაზაკთ შესაწყუდეველი
ზუბი - ფარული ჯავრი
 თ
თალია - უწინ ძაძის ტომარას ერქუა, გარნა აწ სათულელი არს უწყაო: ესე ვითარ ერთი თალია იტირა ანუ ბევრი უტირნია, ერთი თალია გაათავა რა მამრმან მდედრისა ჟინი ერთგზის აისრულა თესი - მიმალვა მეყუსეული
თესლი - ჭკჳსა ბოროტად მომხმარი
თითის მიცემა - საქნარის ქმნისათჳს ვისიმე კვალად იძულება (მდაბიურად)
თირვა - ქუჱშით ცქერა
თომარი - სიტყჳთ შექცევა
 ი
იაზვა - მწარედ მსიტყუჱლი
იასნი - თუალითა დანახული
იზმენა - რისამე ვერ-ყოფისათჳს გულისა ძრწოლა
იდეინი - ჰაზრით მაცხოვნე
იპარავს - სახელკეთილის დიაცის ქუეშ-ქუეშ ტყნაურობაზედ იტყჳან
ისპალნიტელი - ავისა გამეტებულად მოქმედი
ისტაბლიშმენტი - ერთობა დამკჳდრების მოსურნეთა
იუზგარი - ზნე-კეთილი
 კ
კაიფი - სიამე აღმატებული; გინა მიუმხუდარისა დაცინვა
კატაობა - ნარნარად სრბოლა
კიმარი - გაბრუებულის კაცისაგან თავის კანტურზედ იტყჳან
კიშკაობა - მომეტებულის საჭმლისა შექცევა
კლიჩკა - სხუათა ენაა: ცხოველთ საწოდებელი
კონტრა - მომტერე, მეშუღლე
კუტუ - მომცრო ყლე
კუში - ფულად მისაღები
 ლ
ლ - ესე ბგერა, ზედა კბილთ თანა ენის წუერვალის მიტანისა შემდგომ საშუალ ენით წარმოთქმული, არს ნიშანი მდაბიორობისა
ლაწირაკი - ერთი წვრილფეხა გოგო ბიჭ-თაგანი
ლევი - არმად ნაშოვნი
 მ
მაზი - უსრული მაზიანისაგან
მაზიანი - გამაზვისა ქმნა
მაიაკი - ნიშან-ყოფა
მამაშა - მეძავთ სარქალი
მანაგუა - თრიაქის ფაფა
მანდრაჟი - სულთ ფორიაქი
მარიაჟი - თჳსის პეწისა დია მოყვარული
მასტერკა - პლანი თითისებრ გახვეული (მოსაწევად)
მასტი - რისამე თანხუედრად კეთილი
მაყუთი - ნაღდი ფული
მახატია - არად მიჩნს
მეპირე - მინეტის მქნელი მდაბიორი
მესნი - ამა ადგილთა მობინადრე
მეტრაკე - ცისფერთან ნახე
მეშჩანი - ფუყე სვეტი
მიირთვა - ცთომილება ჰყო, ჭამასთან ნახე
მინეტი - საწულოთ პირთან მიხუნა
მიცემა - რა მდედრი მამრსა თანა-ეყოს; გარნა ტრაკის მიცემა არს დათმობა უგვანი, გინა მრუშებაჲ შორის მამრთა
მოზაგაჟნიკება - თადარიგად ქონა
მოზგი - ბევრისა მცოდნე, თუმც არა-ბრძენი
მოკეტვა - მყუდროდ შთენა
მოკრახვა - სიძუნწითა მალვა
მომჭამე! - მუქარაზედ პასუხი, რაჲცა არს: ვერა გამიწყო-რა, ვერას გამიხდე
მოჟოშკვა - მოკრახვავე
მოსმა - ვინმესთჳს სახელის საჯაროდ შემწიკულა; მოსმადვე იწოდების, ოდეს ერთმან მეორეს მკაცრად მისი ადგილი მიუჩინოს
მოტყდომა - მოხევასთან ნახე
მოქესტვა - ნაჩქარობისათვის რაიმესი ვერ-სრულად დამალვა
|
